1. Home
2. Bestickering nutskasten

Bestickering nutskasten

Op 8 september 2024 zal het 80 jaar geleden zijn dat Tielt bevrijd werd door de Eerste Poolse Pantserdivisie. In 2019 werd een grootse expo georganiseerd ‘Gepantserde Vleugels’ met info vanuit heel wat bevrijde gemeenten. Ook het 80 jarig jubileum gaat in onze stad niet onopgemerkt voorbij.

Op voorstel van de Werkgroep Identiteit van de Stad van de Stedelijke Raad voor Cultuurbeleid werden een aantal openbare nutskasten voorzien van stickers. De uitwerking gebeurde in samenwerking met vrijwilliger Peter Maton en de heemkundige kring De Roede van Tielt. Op een veertien nutskasten in het centrum van Tielt en onze deelgemeenten prijken sinds kort foto’s uit vervlogen tijden. Voor zover de foto’s vandaag nog makkelijk te dateren zijn, gaat het meestal om zwart-wit-straatbeelden van voor de Eerste Wereldoorlog. Omdat fotografie toen nog een zeldzaam gegeven was, kijken de passanten van toen soms bewust in de lens van de fotograaf.

De bestickerde nutskasten vind je in enkele centrumstraten van Tielt (Markt, Patersdreef, Rameplein, Hulstplein, Kortrijkstraat) en in de dorpskernen van Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle. In deze fase kregen veertien nutskasten een historische foto als nieuw jasje.

1) Aarsele-Dorp
BE SAT FV 5331
Foto Stadsarchief Tielt – schenking Robert Daenens

De zuidwestelijke kant van het statige dorpsplein van Aarsele, ergens tussen 1890 en 1907. Centraal zie je het handelshuis van Ivo Mestdagh-Dierickx, waar je terecht kon voor gist, jenever, wijnen en likeuren. Rechts op de hoek met de huidige Vrouwenstraat, stond herberg de Pluim, waarvan je het volume en de zijdeur vandaag nog steeds herkent. Helemaal rechts stond het oudste post- en telegraafkantoor. De Aarselenaren van toen gingen speciaal voor de fotograaf poseren.

2) Nieuwstraat
BE SAT FVB 152
Foto Stadsarchief Tielt – schenking Jerry Van Severen

Dit zicht op de Hallentoren moet ergens gedateerd worden tussen 1898 en 1908. Het herinneringsplakkaat voor de Boerenkrijg van 1798, werd in 1898 feestelijk aan deze kant van de Hallentoren gehangen. Vandaag vind je deze plakkaat terug onder het Heilig Hartbeeld op de hoek van de Ieperstraat en de Krommewalstraat. Links van de Hallentoren zie je nog net café De Drie Koningen (bestond tot 1908) en feestzaal Amicitia (brandde in 1965 volledig uit). Duitse bombardementen in mei 1940 vernielden het neoclassicistische pand op de hoek van de Markt en de Nieuwstraat, hier nog te zien aan de rechterkant van de Hallentoren. Helemaal rechts werd nog publiciteit gemaakt voor guano, in die tijd een hele populaire natuurlijke meststof van zeevogels, vooral geïmporteerd vanuit Latijns-Amerika.

3) Patersdreef
F001362.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

Een pater al wandelend op de feestelijk uitgedoste toegangsdreef naar het patersklooster van de minderbroeders. Tussen 1644 en 2007 woonden hier in het hart van de stad minderbroeders of paters-recolletten. De Gentse bisschop Van der Noot wijdde de vernieuwde barokke kerk in 1710. De toegangsdreef is eigendom van de stad sinds 1971. Wellicht dateert de foto van tijdens één van de eerste edities van de Europafeesten, gelet op de versiering, de wagens en het feit dat de doorgang naar de achterliggende parking nog niet aangebracht is.

4) Rameplein
F001555.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

Het Rameplein met enkele inwoners ergens rond 1900. Het plein, waar tot voor de Eerste Wereldoorlog, nog jaarlijks een vee- en paardenmarkt doorging, werd in 1875 geplaveid met kasseien. De naam verwijst nog naar de middeleeuwen, toen de lakens na hun wasbeurt in de stadsvijvers (Vijverstraat) in ramen opgespannen werd om te drogen en te bleken. Het merendeel van het huidige plein was tot 1875 zelfs gewoon een gemeenschappelijke driesweide.

5) Kanegem – Knok
F002279.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

Op de hoek van de huidige Espestraat en de Sint-Bavostraat krijg je met deze foto een blik op speelse kinderen en poserende vrouwen. De kinderen spelen blootsvoets op het aangestampt straatje, waarin enkele van de kleine arbeidershuisjes vandaag nog herkenbaar zijn. De straat was in 1846 nog officieel gekend als de Thieltvoetweg. De trotse Sint-Bavokerk of de kathedraal-ten-lande prijkt in de achtergrond in haar neobarokke stijl, dus de foto kan niet veel ouder zijn dan 1910.

6) Rameplein – Banden Mortier
Mortier.jpg
Foto Bandencentrale Mortier

Het Rameplein heeft tal van bedrijvigheid zien passeren. Billiet-Waelkens opende er ook een matrassenatelier, een zekere J. Van Steenkiste droogde er tabak tot sigaren, bij Wasserij De Lelie kon je terecht met al je vuile was en de familie Van De Keere opende er ooit een werkhuis voor het vernikkelen en emailleren. Tussen 1946 en 1967 begon Bandencentrale Mortier er ook hun familiebedrijf.

7) Hulstplein – Heilige Familie/De Bron
P000050.tif
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

In 1829 stichtten de zusters Van Biervliet uit Izegem een meisjespensionaat in Tielt. In 1912 kocht hun Congregatie van de Heilige Familie grond aan langs het Hulstplein om hun school en klooster uit de Krommewalstraat in te ruilen. De net afgewerkte gebouwen in 1914 werden echter door de Duitse bezetter opgeëist en omgedoopt tot Ludwigskazerne. Wellicht dateert het beeld van deze periode. Sinds 1999 fusioneerde de Heilige Familie met het Sint-Jozefscollege tot De Bron.

8) Kapel der Congregatie
P000132.tif
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

De zogenaamde patronage met kapel en bijhorende zalen en links de woning van een onderpastoor dateert van voor 1880. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de vijver voor het gebouw gedempt door dwangarbeiders met grond uit de Dwangstraat. Tot de verhuis van het oorlogsmonument van Karel Lateur (broer van Frank Lateur, beter gekend onder zijn schrijversnaam Stijn Streuvels) in 1929-1931, stonden op de gedempte vijver kanonnen opgesteld. Het patronagegebouw werd in 1966 en 1992 helemaal verbouwd tot jeugdhuis en later dienstencentrum. Vooraan het gebouw kan je wel nog beeld met fontein uit 1944 vinden: het Onze-Lieve-Vrouwebeeld van de Vrede is van de hand van de Tieltse kunstenaar Maurice Vander Meeren.

9) Sint-Jozefscollege
P000213.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

De bouwgeschiedenis van het Sint-Jozefscollege heeft vele episodes gekend sinds de stichting door de paters-minderbroeders in deze omgeving in 1688. De twee volumes die vandaag nog in Kortrijkstraat aanwezig zijn dateren voor het linkergedeelte van 1905 en voor de rechterkant van 1866. In het midden van de negentiende eeuw, werd het Sint-Jozefscollege een bisschoppelijk college met stedelijk patronaat (tot het Schoolpact van 1958). In 1999 verhuisden de lessen naar Het Instituut Heilige Familie, wanneer de fusieschool De Bron werd opgestart. Op de banken van het Sint-Jozefscollege hebben doorheen de tijd heel wat grote namen uit de Belgische geschiedenis les gekregen: premier Aloys Vande Vyvere, aartsbisschop Godfried Danneels, priester-activist Cyriel Verschaeve of Ludo Martens, stichter van de Partij voor de Arbeid.

10) Stadhuis – Hotel De Ville
P000334.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

In 1875 werd het huidige stadhuis voor het eerst in gebruik gekomen. De stadsdiensten, die voordien in het ondertussen afgebroken schepenhuis palend aan de Hallentoren werkten, kregen er burelen, samen met diensten van het kadaster, politie en vredegerecht. Vooraan werd er een café ingericht. De uitbating van die herberg werd verpacht, na notarieel opbod, net als de twee andere stadsherbergen uit die tijd: herberg De Eendracht (hoek Bruggestraat – Lakenmarkt) en herberg ’t Rooseke (Markt). De inwonende herbergier kreeg naderhand een aantal conciërgetaken binnen het stadhuis toebedeeld. Zo stond hij ook in voor het postverkeer en de officiële bekendmakingen. Toen de stoomtramlijnen Tielt-Ruiselede-Aalter (1886) en Hooglede-Roeselare-Ardooie-Zwevezele-Tielt (1889) een halte kregen voor het stadhuis, kon je in de stadsherberg voor de markt ook trambiljetten aanschaffen. In 1932 werd de verpachting van de herberg aan “kinders Van Daele, herbergiers in het schenkhuis afhangende van het stadhuis” stopgezet. In 2014 verhuisde ook het laatste inwonende conciërgekoppel uit het stadhuis.

11) Rameplein
P000395.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

In de 19de eeuw stonden er op het Rameplein nog tal van herbergen en lage arbeidershuizen. De lage witte bebouwing centraal op dit beeld had zelfs twee cafés: links De Linde Boom en rechts het Tonneke. Andere verdwenen cafés op deze locatie voor de Eerste Wereldoorlog waren De Koeivoet en De Maandag. Er was in die tijd ook nog ruimte voor ander amusement: in het Sebastiaanshof trachtten de leden van waar een gelijknamige schuttersvereniging nog op de hoofdvogel te schieten en wat verderop lag een kaatsbaan.

12) Schuyffers-Capelle-Thielt Dorpplaats
P000494.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

Het centrum van Schuiferskapelle bestond in 1910 voor het merendeel nog uit éénlagige bebouwing. Aan de rechterzijde – achter een gaslamp – geeft dit beeld een blik op de zijgevel van café Het Gemeentehuis doorgingen. Sinds 1863 grepen hier de gemeenteraadszittingen plaats van de nieuwe van Tielt afgescheurde gemeente. Bij de volkstelling van 1910 telde het dorp maar liefst 1.407 inwoners, een record dat na de Eerste Wereldoorlog niet meer benaderd werd.

13) Thielt – Rue Neuve
PJV0036.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

In de Nieuwstraat bouwde Leopold De Gryse rond 1904 een eclectisch herenhuis, dat centraal staat op dit beeld. De herenhuizen en de kleinere arbeiderswoningen stond in die tijd nog kriskras door elkaar. Op het Rameplein staat vandaag nog altijd Het Sleutelhuys, toen eigendom van de familie Delodder, goudsmeden-horlogemakers op de Markt.

14) Thielt – Statiestraat
PJV0165.tiff
Foto Beeldbank De Roede van Tielt

Links krijg je op dit beeld van het oude kruispunt De Vierhoek een blik op de Sint-Michielstraat. Deze nieuwe kaarsrechte straat is aangelegd in 1890-1892 als een echte stadslaan met aan weerszijden een bomenrij en elegante gaslantaarns. Het verkeer was voor de Eerste Wereldoorlog was nog beperkt tot de tram, waarvan de je de sporen links uit de Stationstraat kunt volgen tot in de Kortrijkstraat voor u. Helemaal rechts op de foto kan je nog net bakkerij Lannoo zien, waar de latere drukker en uitgever Joris Lannoo nog warme broodjes bakte bij zijn vader.